می توان مشاهده نمود که در هر مرحله از هیدراتاسيون، منافذ مویینه معرف آن قسمت از حجم ناخالص می باشند که با محصولات هیدراتاسیون پر نشده اند. به علت آنکه این محصولات به تنهایی بیش از دو برابر حجم اولیه مواد جامد (یعنی سیمان) را پر می کنند، بنابراین حجم شبکه مویینگی با پیشرفت هیدراتاسیون کاهش می یابد.

بنابراین، تخلخل مویینه خمیر به نسبت آب به سیمان خمیر، و درجه پیشرفت هیدراتاسیون بستگی دارد. روند هیدراتاسیون سیمان به خودی خود از اهمیت برخوردار نیست ولیکن نوع سیمان بر درجه هیدراتاسیون حاصل در هر عمر معین، تاثیر دارد. همان طور که قبلا گفته شد در نسبت های آب به سیمان زیادتر از حدود 0.38 ، حجم ژل برای پر کردن کلیه فضای در دسترس آن، کافی نخواهد بود. بنابراین، قسمتی از حجم مویینه، حتی پس از کامل شدن فرآیند هیدراتاسیون، خالی باقی خواهد ماند.

منافذ مویینه را نمی توان به طور مستقیم مشاهده نمود، اما اندازه متوسط آنها با استفاده از روش اندازه گیری فشار بخار آب، حدود 1.3μm تخمین زده شده است. در واقع، اندازه منافذ در خمیر سیمان هیدراته شده بسیار متغیر است. مطالعات Glasser ^1-85نشان می دهد که خمیرهای سیمان بلوغ یافته، حاوی تعداد کمی منافذ بزرگ تر از 1μm می باشند، و اغلب این منافذ کوچک تر از ۱۰۰nm هستند و شکل آنها متغیر است. ليكن چنان که گزارش های سنجش نفوذپذیری نشان می دهند این لوله ها شبکه مرتبطی را تشکیل داده که به طور پراکنده در سراسر خمیر سیمان توزیع شده اند^25-1. این منافذ مویینه مرتبط، عامل اصلی نفوذپذیری خمیر سخت شده سیمان و در نتیجه آسیب پذیری آن در برابر چرخه های یخ زدن و آب شدن می باشند.

ولیکن هیدراتاسیون موجب افزایش مقدار مواد جامد در خمیر می گردد، در خمیرهای بلوغ یافته و متراکم، لوله های مویینه به وسیله ژل قطع شده و قطعه قطعه می شوند و در نتیجه آنها به منافذ مویینه مرتبطی تبدیل می گردند که فقط از طریق منافذ موجود در ژل با یکدیگر ارتباط دارند. عدم وجود لوله های مویینه یکسره، معلول ترکیبی از نسبت آب به سیمان مناسب و مدت زمان کافی برای عمل آوردن مرطوب می باشد. درجه بلوغ لازم برای نسبت های مختلف آب به سیمان، در مورد سیمانهای پرتلند معمولی در شکل ۱۲-۱ نشان داده شده است. زمان واقعی برای حصول بلوغ لازم به مشخصه های سیمان مصرفی بستگی دارد، لیکن مقادیر تقریبی زمان لازم برای رسیدن به هیدراتاسیون کامل را می توان از داده های جدول ۶-۱ سنجید. برای نسبت های آب به سیمان زیادتر از حدود 0.7 حتی هیدراتاسیون کامل نیز نمی تواند به مقدار کافی ژل تولید کند تا کلیه لوله های مویینه را منقطع نماید. برای سیمان فوق العاده نرم، حداکثر نسبت آب به سیمان زیادتر خواهد بود، و احتمالا به یک می رسد. به عکس، در مورد سیمانهای درشت دانه مقدار آن کمتر از 0.7 است. اهمیت حذف لوله های مویینه یکسره به حدی است که می توان آن را به عنوان شرطی لازم برای یک بتن «خوب» در نظر گرفت.

شکل 12-1: رابطه بین نسبت  آب به سیمان و درجه هیدراتاسیونی که در آن لوله های مویینه دیگر پیوسته نخواهند بود^26-1

جدول ۶-۱: عمر تقریبی لازم برای تولید بلوغی که در آن لوله های مویینه قطعه قطعه می شوند^26-1

بازگشت به فهرست